[60] Restoracio

Nei ritrovi esperantisti, durante convegni o giornate, non è raro, a pranzo, trovare menù scritti in lingua internazionale. Diamo qualche esempio relativo alla cucina italiana.

antipasti                                    antaŭmanĝoj
condimenti                                 kondimentoj
contorni                                     garnaĵoj
dessert                                     desertoj
frutta                                        fruktoj
primi piatti                                 unuaj pladoj
secondi piatti                              duaj pladoj
verdura                                    legomoj
 
 

ANTIPASTI

anguilla affumicata                     fumaĵita angilo
marinata                                   marinita angilo 
pesci di mare                             salakvaj fiĵoj
prosciutto e melone                     ŝinko kun melono
torta salata con olive                   sala kuko kun olivoj
                  

PRIMI PIATTI

lasagne                                     lasanjoj
paella                                        paeljo
pasta                                        pastaĵoj
- in brodo                                  buljona pasto          
- pastasciutta                             senbuljonaj pastaĵoj
pasticcio di carne                        vianda pasteĉo        
risotto allo zafferano                   safrana rizoto         
- coi funghi                                rizo kun fungoj
- tortellini                                    ravioloj
          

SECONDI PIATTI

agnello al forno                           surstangerostita ŝafido
anatra arrosto                            rostita anaso
arrosto                                      rostita viando           
bistecca                                     bifsteko
ai ferri                                      rostokrada bifsteko
carpa al forno                                     bakita karpo
cotolette di maiale                       porkkoteletoj
lesso                                         bolkuiraĵo
manzo lesso                               bolita bovaĵo
petto di tacchino in salsa               tranĉita brusto de meleagro
polpette di carne                         viandobuletoj
roast beef                                 rostbifo
 

CONTORNI

broccoli                                     brokoloj
carote                                      karotoj
cavolini di Bruxelles                     bruselbrasikoj 
fagioli                                       fazeoloj       
insalata                                     salato
- mista                                      miksita salato
patate                                      terpomoj
- fritte                                      frititaj terpomoj
peperoni                                    kapsikoj
- peperonata                              kapsikaĵo
piselli                                        pizoj
pomodori                                   tomatoj
purè                                         buterterpoma kaĉo
spinaci                                      spinacoj
 

DESSERT

budino                                       pudingo
cioccolato con panna                    krema ĉokolado
crostata di frutta                         frukta krustaĵo
gelato                                       glaciaĵo
macedonia                                 freŝfrukta salato
panforte                                    spickuko
panna montata                           kirlita kremo
paste                                        dolĉaj pastaĵoj
torta                                         torto
- di mele                                   pomtorto
fetta di torta                              tranĉaĵo de torto
 

FRUTTA

albicocche                                  abrikotoj
arance                                      oranĝoj
banane                                      bananoj
castagne                                   caŝtanoj
ciliegie                                      ĉerizoj
cocomero                                  akvomelono
datteri                                      daktiloj
fichi                                          figoj
fragole                                               fragoj
mandarini                                  mandarinoj
mandorle                                   migdaloj
melagrane                                 granatoj
mele                                         pomoj
nocciole                                     aveloj
noccioline                                   ternuksoj
noci                                          nuksoj
pere                                         piroj
pesche                                               persikoj
prugne/susine                             prunoj
uva                                          vinberoj
- uva passa                                sekvinberoj / rosinoj
 

BEVANDE

acqua minerale                           minerala akvo
acquavite/grappa                        brando
birra                                         biero
- chiara                                     hela
- scura                                               malhela
caffé                                        kafo
caffellatte                                  kafo kun lakto
champagne                                ĉampano
cioccolata                                  ĉokolado
cocktail                                     koktelo
gazzosa                                     ŝaŭmakvo
latte                                         lakto
limonata                                    limonado
tè                                             teo
vino                                          vino
- bianco                                     blanka
- rosso                                               ruĝa
whisky                                      viskio
 

TIPI DI LOCALE

bar                                          trinkejo
birreria                                      bierejo
caffetteria                                 kaftrinkejo
enoteca                                    vinkolekto
hotel                                         hotelo
mensa                                      manĝejo
pub                                          taverno
ristorante                                  restoracio
self-service                               memserva restoracio
trattoria                                    gastejo
 

PASTI

prima colazione                           matenmanĝo
fare colazione                             matenmanĝi
pranzo                                      tagmanĝo
pranzare                                   tagmanĝi
merenda                                   kolaziono / temanĝo
fare merenda                             kolazioni / temanĝi
spuntino                                    manĝeto
cena                                         vespermanĝo
cenare                                      vespermanĝi
bere                                         trinki
mangiare                                  manĝi
 

TAVOLA APPARECCHIATA

aceto                                       vinagro
apribottiglia                                botelmalfermilo
bicchiere                                    glaso
boccale                                     bierglaso
bottiglia                                     botelo
brocca                                      kruĉo
burro                                       butero
caffettiera                                 kafkruĉo / kafujo
caraffa                                     karafo
carrello portavivande                   servoĉareto
cavatappi                                  korktirilo
coltello                                      tranĉilo
da pesce                                   fiŝtranĉilo
cucchiaino                                 kulereto / desertkulereto
cucchiaio                                   (sup)kulero
forchetta                                   forko
- da pesce                                 fiŝforko
insalatiera                                 salatujo
lattiera                                      laktujo
olio                                          oleo
pane                                         pano
panino                                       bulko
piatto                                       telero
- fondo                                     profunda telero / supotelero
- piano                                      plata telero
- da dessert                               desertotelero
- da portata                               plado
portauovo                                 ovingo
sale                                          salo
saliera                                      salujo
samovar                                   samovaro
schiaccianoci                              nuksorompilo
segnaposto                                nomkarto / tablokarteto
sottopiatto                                 subtelero
stuzzicadenti                              dentpikilo / dentopinglo
tappo (in sughero)                      korko
- (in metallo)                              ŝtopilo / ĉapo
tavola                                      manĝotablo
- apparecchiata                           tablo pretigita
tazza                                       taso
- da caffè                                 kafotaso
- da té                                      tetaso
tazzina                                      taseto
teiera                                      tekruĉo / teujo
tovaglia                                     tablotuko
tovagliolo                                  buŝtuko
portatovagliolo                            buŝtukujo / buŝtukringo
zuccheriera                                sukerujo
zuppiera                                    supujo
 

MODI DI COTTURA

affumicato                                fumaĵita
alla griglia                                  kradrostita
allo spiedo                                 stangorostito
al tegame                                  en kaserolo
a vapore                                   vaporkuirita
arrosto                                     rostita
bollito                                      boligita
cotto                                         kuirita
ben cotto                                   tre kuirita
al forno                                    bakita
fritto                                         fritita
ripieno                                      farĉita
rosolato                                    subrostita
stufato                                     stufita
 

QUALITA' DEI CIBI

acido                                         acida
amaro                                      maldolĉa / amara
aspro                                       acideta / akra
buono                                      bongusta / gustoplena
cattivo                                      malbona / malbongusta
dolce                                         dolĉa
duro                                         malmola
fresco                                               freŝa
grasso                                      grasa
leggero                                     leĝera, malpeza
piccante                                    pika
rancido                                     ranca
salato                                      salata / salita
stantio                                      malfreŝa
tenero                                      mola
unto                                          ŝmirita
 

CONDIMENTI E SPEZIE

anice                                        anico
basilico                                      bazilio
cannella                                     cinamo
mostarda                                   mustardo
noce moscata                            muskato
olio d’oliva                                 oliva oleo
origano                                     origano
panna                                       kremo
paprica                                      papriko
pepe                                                   pipro
salsa verde                                verda saǔco
tartufo                                               tartufo
zafferano                                           safrano
 

AL RISTORANTE

Dove posso trovare un ristorante tipico?   Kie mi povas trovi tipan restoracion?
Potrebbe consigliarmi un buon posto         Ĉu vi povos konsili al mi taŭgan lokon kie mangi?
         dove mangiare?
E' da queste parti il ristorante                 Ĉu estas ĉi tie la restoracio Chez Maxime?
         Chez Maxime?
C' è un tavolo per due?                         Ĉu estas tablo por du?
Abbiamo fretta, potete servirci subito?     Ni hastas, ĉu vi povas servi nin tuj?
Cameriere, mi porti il menu, per favore    Kelnero, bonvolu porti al mi la menuon                       
Che cosa consiglia il cuoco?      Kion konsilas la kuiristo?
Prima di tutto gradirei una zuppa         Antaŭ ĉio al mi plaĉus supo
Cosa volete da bere?                        Kion vi volas trinki?
Vino rosso, per favore                      Ruĝan vinon, ni petas
Posso avere un bicchiere?                 Ĉu mi povas havi glason?
Avete delle zucchine ripiene?              Ĉu vi havas plenigitajn kukurbetojn?
Io le vorrei senza pepe, per favore      Mi volus ilin sen pipro, mi petas
Non ho ordinato questo piatto             Mi ne mendis tiun ĉi pladon
Il pesce non è ben cotto                    La fiŝo ne estas bone kuirita
Il cibo è un po' salato                        La manĝo estas iomete sala
È un po' piccante, ma è buono            Ĝi jukas iomete, tamen ĝi bongustas
Per favore, mi porti il pane                Bonvolu porti al mi panon
Che dolci avete?                               Kiajn dolĉaĵojn vi havas?
E' tutto molto buono!                        Ĉio estas tre bongusta!
Il conto, per favore                          La kalkulon mi petas
Il servizio è compreso?                      Ĉu la servo estas inkluzivata?
Credo che ci sia un errore nel conto    Mi kredas, ke estas eraro en la kalkulo                  
Ha ragione, mi dispiace                     Vi pravas, mi bedaŭras

 

Per celebrare l’importanza della tavola, ecco un proverbio sul tema: Apud plena manĝotablo ĉiu estas tre afabla [115] “a una tavola piena, tutti sono molto gentili”. Che dire poi di un crapulone?De lia vivo aranĝo estas trinko kaj manĝo [298] “l’ordine della sua vita è bere e mangiare”, o ancora gli si attaglia il modo di dire: Vivi per sistemo de “el mano al buŝo” [2595] “vive col metodo della mano alla bocca”. In senso metaforico, invece, si può riflettere sul fatto che: Kiu ĉion formanĝis en tago, malsatos vespere [978] “chi mangia tutto di giorno, di sera sarà affamato”, come la cicala della tradizione.